Sezonowa wymian opon – czy powinna być obowiązkowa?
Do dziś wymiana opon z letnich na zimowe i odwrotnie jest w Polsce dobrowolna, co ma odbicie na bezpieczeństwie uczestników ruchu. Jak to wygląda w innych państwach europejskich i czy powinniśmy wprowadzić obowiązek sezonowej wymiany opon?
W Europie, nie licząc krajów wchodzących w skład WNP, możemy przyjąć, że są trzy modele państw pod kątem sezonowej wymiany opon:
- państwa z obowiązkową sezonową wymianą opon (Norwegia, Szwecja, Finlandia, Niemcy, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Austria, Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Rumunia i Turcja);
- państwa z dobrowolną sezonową wymianą opon (Polska, Wielka Brytania, Irlandia, Portugalia, Węgry, Belgia, Holandia, Luksemburg, Dania, Bułgaria, Albania, Macedonia Północna i Grecja);
- państwa z obowiązkową sezonową wymianą opon w określonych przypadkach (Hiszpania, Francja, Włochy, Szwajcaria i Czarnogóra).
A jak to jest u nas?
Polska należy do grona państw, gdzie sezonowa wymiana opon nie jest obowiązkowa. Nad Wisłą przyjęło się, aby wymieniać opony na zimowe, gdy temperatura powietrza w ciągu dnia nie przekracza 7 stopni Celsjusza, czyli gdzieś między 1 listopada a 1 kwietnia, jednak pozostaje to dobrowolne, podobnie jak przewożenie łańcuchów przeciwpoślizgowych, które należy stosować tylko w miejscach, gdzie nakazuje znak drogowy C-18 i tylko na ośnieżonych lub oblodzonych drogach. Zakazane jest u nas stosowanie opon z kolcami, a głębokość bieżnika opony nie może zejść poniżej 1,6 mm.
Choć spora część państw Starego Kontynentu należy do Unii Europejskiej, to przepisy dotyczące sezonowej wymiany opon nie są ujednolicone, co wynika m.in. z pewnych różnic klimatycznych między państwami członkowskimi, wynikającymi z ich położenia geograficznego. Choć większość stanowią państwa, gdzie sezonowa wymiana opon jest obowiązkowa, to i tu występują różnice odnośnie nakazu.
Polska a sąsiedzi
Pod kątem klimatycznym do Polski najbardziej są podobne państwa sąsiadujące. Pomijając Rosję, Białoruś i Ukrainę, u naszych sąsiadów sezonowa wymiana opon jest obowiązkowa, choć z pewnymi różnicami.
- W Niemczech jest ona uzależniona od warunków drogowych i za jazdę na niewłaściwym ogumieniu grozi mandat wysokości 60 euro. Stworzenie utrudnienia w ruchu dla innych pojazdów jak i przyczynienie się do stworzenia niebezpiecznej sytuacji na drodze mogą skutkować grzywną wysokości 80 euro. Z kolei spowodowanie wypadku przy stwierdzonym niewłaściwym ogumieniu skutkuje mandatem wysokości 120 euro. W przypadku samochodów osobowych dopuszczalne jest stosowanie opon M+S na wszystkich kołach, a w przypadku pojazdów ciężarowych jest to obowiązkowe na osiach napędowych. Podobnie jak w Polsce dopuszczalna głębokość bieżnika nie może wynieść poniżej 1,6 mm, choć zalecane jest, aby nie schodziła ona poniżej 4 mm. Obowiązkowo kierowcy muszą wozić ze sobą łańcuchy przeciwpoślizgowe, łopatę, kilof i linkę holowniczą. Dopuszczalne są opony kolcowane, ale tylko na drodze przebiegającej przez „Kleines Deutsches Eck”, a jazda na łańcuchach przeciwpoślizgowych jest obowiązkowa w miejscach, gdzie nakazują znaki i z prędkością do 50 km/h.
- W Czechach kierowcy mają obowiązek jazdy na oponach zimowych w okresie między 1 listopada a 31 marca. Dodatkowo kierowcy ciężarówek w okresie od 1 listopada do 30 kwietnia na drogach oznakowanych „Zimni vybava”, muszą jeździć z ogumieniem zimowym na wszystkich osiach napędowych, a na terenach z obowiązującym zakazem używania soli, muszą posiadać łańcuchy przeciwpoślizgowe, które powinny być założone na co najmniej dwóch kołach napędowych. Podczas jazdy z założonymi łańcuchami antypoślizgowymi nie należy przekraczać prędkości 50 km/h. Jazda na oponach z kolcami jest zabroniona, a bieżnik w oponie zimowej nie powinien mieć głębokości poniżej 4 mm w samochodach osobowych i nie mniej niż 6 mm w pojazdach ciężarowych.
- Na Słowacji obowiązuje jazda na oponach zimowych między 15 listopada a 31 marca. W przypadku samochodów dostawczych o DMC do 3,5 t opony zimowe powinny się znajdować na wszystkich kołach, a w przypadku pozostałych na przynajmniej jednej osi. Bieżnik opony zimowej nie może mieć mniejszej głębokości niż 3 mm, a przewożenie łańcuchów antypoślizgowych jest obowiązkowe. Jazda na oponach z kolacmi jest zakazana.
- Na Litwie jazda na oponach zimowych jest obligatoryjna między 1 listopada a 1 kwietnia i dotyczy wszystkich pojazdów o DMC do 3,5 t. Brak prawidłowych opon grozi mandatem wysokości 50 zł. Minimalna głębokość bieżnika wynosi 1,6 mm, a jazda na oponach z kolcami jest dozwolona, jednak tylko dla pojazdów z właściwym oznaczeniem z tyłu (trójkąt równoboczny z czerwonym obramowaniem i symbolem opony kolcowanej w środku). Łańcuchy przeciwpoślizgowe są obowiązkowe tylko na ośnieżonych lub oblodzonych drogach.
Podsumowując
Jak pokazują powyższe przykłady obowiązkowa jazda na oponach zimowych oznacza również sankcje za nieprzestrzeganie nakazu. W Polsce, choć dochodzi co roku do wielu zdarzeń drogowych z udziałem pojazdów na oponach letnich w sezonie zimowym, nie są nakładane z tego tytułu kary finansowe na kierowców poruszających się tymi pojazdami.
Należy pamiętać, że opona letnia jest przystosowana do pracy w kompletnie innych warunkach temperaturowych niż opona zimowa i jazda na niej w okresie zimowym może narazić nas jak i innych uczestników ruchu na duże niebezpieczeństwo.
Choć zachodzą stopniowe zmiany w mentalności społeczeństwa, to nie brakuje jeszcze osób, które nie decydują się na sezonową zmianę opon w ramach oszczędności ryzykując swoje, a także innych życie i zdrowie. Nie jest wykluczone, że bezpieczeństwo na polskich drogach wzrosłoby, gdyby wprowadzono obowiązkową sezonową zmianę opon, co jak dotąd jest przedmiotem debat, a nie działań prawnych.
